Ogród, a zdrowie

WŁASNE FISTASZKI

Orzeszki ziemne są znane i cenione na całym świecie. Mało kto wie, że można je uprawiać we własnym ogrodzie.

Jego nasiona są bardzo wartościowe i pożywne, zawierają bowiem nienasycone kwasy tłuszczowe, które zmniejszają ryzyko powstania zmian miażdżycowych. Są bogate w tłuszcze i białko.

Orzech ziemny, popularnie nazywany fistaszkiem pochodzi z Brazylii. Uprawiany jest także w krajach o klimacie tropikalnym, ale też w Południowej Europie. Można polecić fistaszki do uprawy amatorskiej, zwłaszcza przy pogodnym lecie. Będzie to z pewnością ogromna satysfakcja.

Orzeszki ziemne kiełkują w ziemi lepiej, gdy nie mają grubej łupiny. Do wzrostu i rozwoju oprócz wysokiej temperatury potrzebują obfitych opadów w ciągu sezonu wegetacyjnego (500mm), gdyż nie są odporne na suszę. Dobrze rosną na glebach żyznych, próchniczych, przepuszczalnych, o wysokiej zawartości wapnia, osłonięte od wiatru, o wystawie południowej. Okres uprawy trwa 180 dni. Wyłuskane nasiona sieje się po 15 maja, kiełkami do dołu na głębokość 2 cm. Wysiew może być punktowy lub gniazdowy. W rozstawie 60x60cm dla odmian płożących i 40x40cm dla odmian karłowych. Można też siać nasiona do doniczek w domu w IV i sadzić po 15 maja, zapewniając dużo światła.

Ta samopylna roślina osiąga wysokość 70-80 cm. Ma żółte kwiaty: u góry płonne, a jedynie z dolnych powstają owoce. Strąk zawiera 1-4 nasiona i do osiągnięcia dojrzałości zostaje w ziemi na głębokości 5-8cm. Zbiór orzeszków to wyrywanie całych roślin z ziemi, które zostawia się do wyschnięcia na kilka dni strąkami do góry. Strąki odrywa się, jeszcze dosusza i wyłuskuje nasiona.

Na podstawie artykułu z „Działkowca” styczeń 2012 - dr Magdalena Świąder, PAN OB w Powsinie.

JAGODY GOJI

Jagody Goji to jedne z najzdrowszych owoców na świecie. Nazywane są owocami długowieczności, pochodzą z krzewu kolcowoju pospolitego. Należącego do rodziny psiankowatych, tej samej, co pomidor, papryka czy ziemniak. Używane są w tradycyjnej medycynie tybetańskiej od ponad 2 tysięcy lat. Ze względu na ogromną zawartość witaminy C są trzecim na świecie naturalnym jej źródłem. Zawierają również bardzo dużo składników odżywczych: węglowodany, białka, tłuszcze, błonnik. Są źródłem karotenoidowych przeciwutleniaczy, bogatszym od marchwi. Występuje w nich również zeaksantyna i luteina, wpływająca bardzo dobrze na oczy (głownie plamkę żółtą). Owoce kolcowoju to źródło aż 11 minerałów i śladowych ilości pierwiastków.

Ten krzew jest bardzo odporny na niskie temperatury (-26C) , dobrze rośnie nawet na ubogim piaszczystym podłożu, jest odporny na suszę, więc można go uprawiać w ogródkach działkowych.

Jagód Goji można używać na wiele sposobów: na surowo, jako dodatek do herbat, zup, do nalewek.

Na podstawie artykułu z „Działkowca” styczeń 2012 - dr hab. Ewa Osińska, SGGW.

DZIKI BEZ CZARNY
Kwiaty bzu czarnego, zwanego też dzikim należą do najskuteczniejszych i najszerzej stosowanych naturalnych środków na przeziębienie, z uwagi na swoje właściwości przeciwgorączkowe, napotne i moczopędne. Zawarta w nich rutyna uszczelnia naczynia krwionośne. Posiada właściwości przeciwzapalne. W grypie stosuje się kwiat bzu z bratkiem i lipą w postaci odwaru (1 łyżkę ziół zalewamy 2 szklankami wody, gotujemy 15 minut, pijemy co 2 godz po pół szklanki) Zewnętrznie stosuje się napary i odwary z kwiatów do płukania i okładów przy zapaleniu spojówek, anginie i chorobach skóry.
Owoce dzikiego czarnego bzu mają również duże właściwości lecznicze min. moczopędne, napotne, przeciwbólowe. Odwar z owoców uśmierza ból, pomaga w migrenie, zapaleniu nerwu trójdzielnego, rwy kulszowej oraz w owrzodzeniu jelit. Dojrzałe owoce, zawierają wiele witamin i są dietetyczne, nadają się do przetworów: soki, dżemy,konfitury lub na susz. Zachowują witaminy z grupy B i witaminę C.


KOLENDRA SIEWNA
Kolendra jest uprawiana od wielu lat . Jest ceniona jako zioło lecznicze i przyprawowe. Do celów leczniczych wykorzystuje się liście, korzenie oraz nasiona rośliny. Roślina zawiera olejek eteryczny, tłuszcz, trochę alkaloidów i pektyn, skrobię, garbniki i witaminę C. Związki chemiczne zawarte w kolendrze posiadają właściwości bakteriobójcze, niszczą min. bakterie powodujące próchnicę zębów. Nasiona kolendry wykazują działanie przeciwbólowe, rozkurczowe, uspokajające, wiatropędne,bakteriobójcze, przeciwgrzybicze. Poprawiają pracę przewodu pokarmowego, leczą niestrawność, nieżyty jelit i żołądka, pobudzają wydzielanie soków trawiennych, hamują rozwój drobnoustrojów jelitowych, łagodzą wzdęcia, bóle brzucha, nudności, kolkę brzuszną oraz biegunki. Działają wykrztuśne, pomagają w przeziębieniu,grypie i innych stanach zapalnych dróg oddechowych. Napar z nasion kolendry należy do najbardziej popularnych środków zwalczającym przeziębienie.
W przypadku chorób zewnętrznych stosuje się napar z owoców kolendry. Działa on antyseptycznie, przyśpiesza gojenie się ran i stanów zapalnych skóry.


ARONIA
Przede wszystkim stosowana jest przez osoby z wysokim ciśnieniem, skutecznie je obniżając, między innymi poprzez usuwanie złogów cholesterolu z żył. Zawartość antocyjanów, dzięki którym aronia posiada ciemny, prawie czarny kolor, nadaje tym owocom przeciwutleniające działanie. Jest to wykorzystywane nie tylko przy spowalnianiu procesów starzenia, ale również przy chorobach nowotworowych i problemach z krążeniem. Wzmacnia naczynia krwionośne i zapobiega m.in. żylakom i pękaniu naczynek włosowatych, zmniejsza skutki wszelkiego rodzaju napromieniowania (np. od telewizora, czy komputera), wzmacnia odporność na promieniowanie UV, łagodzi dolegliwości wątroby oraz trzustki, zmniejsza skutków ubocznych leków używanych przy leczeniu nowotworów, oczyszcza organizmu ze szkodliwych toksyn i zmniejsza niepotrzebne napięcie nerwowe. Jest też cennym źródłem witamin A, C, E, PP oraz witamin z grupy B. Zawiera również dużo węglowodanów, kwasów organicznych, a także mikroelementów.


JAGODY I BORÓWKI
Napary z suszonych owoców borówki i jagód działają uspokajająco i przeciwbólowo, a syropy leczą kaszel i infekcje układu oddechowego. W czasie biegunki dobrze jest pić sok z jagód lub napar z suszonych jagód. Dzięki dużej zawartości garbników jagodowy sok i napar uszczelniają błony śluzowe żołądka, neutralizują szkodliwe produkty przemiany materii i spowolniają ruchy robaczkowe jelit. Sok z jagód jest uznawany za antidotum na zatrucia, gdyż wychwytuje z organizmu wszelkie toksyny, a także chroni przed pylicą. Borówka amerykańska działa skuteczniej w profilaktyce chorób nowotworowych, a czarna jagoda ma silniejsze właściwości bakteriobójcze i przeciwwirusowe, ponieważ zawiera więcej garbników. Ponadto reguluje ciśnienie krwi i poprawia jej krążenie poprzez uszczelnianie naczyń krwionośnych, zapewnienie elastyczności i prawidłowej przepuszczalności naczyniom włosowatym, jest pomocna w leczeniu cukrzycy. Świeże owoce oraz wyciągi z liści zawierają substancję działającą podobnie jak insulina, regulującą poziom cukru we krwi. Suszone liście są jednym ze składników diabetosanu, mieszanki ziołowej dla cukrzyków. Chroni wzrok, przeciwdziała zmęczeniu oczu, pomaga w zaburzeniach mikrokrążenia w gałce ocznej, jak i przy chorobach siatkówki oka. Chroni przed chorobami serca, zmniejszając poziom "złego" cholesterolu. Dzięki znajdującym się w owocach pierwiastkach mineralnych, zwłaszcza selenie, cynku, miedzi i manganu, oraz witamin C, A, B, PP. Swój znaczący udział ma w tym również błonnik, dzięki któremu spora część cholesterolu jest usuwana z przewodu pokarmowego razem z toksynami i kwasami żółciowymi, zanim przenikną do układu krwionośnego. Działa skutecznie w profilaktyce chorób nowotworowych - zawarte w borówkach amerykańskich fitoestrogeny, czyli hormony roślinne, blokują skutecznie działanie enzymów przyczyniających się do powstawania tzw. nowotworów hormonozależnych. Podobne antynowotworowe właściwości mają też obecne w borówkach dwa kwasy - foliowy i egalowy. Ten pierwszy chroni organizm przed rakiem macicy, a w czasie ciąży umożliwia prawidłowy rozwój płodu w łonie matki. Egalowy natomiast przeciwdziała rozwojowi nowotworów płuc, przełyku oraz krtani.


PIGWA
Owoce pigwy posiadają ogromne bogactwo składników mineralnych, magnez, fosfor, wapń, potas, żelazo, miedź, siarkę oraz prowitaminę A, pełny komplet witamin z grupy B oraz witaminę C. Pigwa wzmacnia odporność organizmu, regeneruje wątrobę, wpływa korzystnie na układ pokarmowy, wzmaga apetyt, przeciwdziała wymiotom, biegunce i wzdęciom. Jest skuteczna także w leczeniu grypy i przeziębień. Surowe pektyny pigwy polecane są w profilaktyce nowotworów. Razem z pektynami usuwane są z organizmu metale ciężkie i toksyny. Obniżają również poziom cholesterolu i poziom cukru. Właśnie pigwa zawiera najwięcej ze wszystkich owoców pektyn, a ponadto owoce pigwy nie przyswajają zanieczyszczeń ze środowiska. Gdyby nie były tak twarde i cierpkie w smaku byłoby to idealne lekarstwo i pożywienie. Właściwości lecznicze mają nie tylko owoce, ale i nasiona. Nasion nie wolno rozdrabniać, ponieważ są toksyczne. Owoców nie poleca się spożywać w stanie surowym ze względu na ich smak, lecz nadają się na różne przetwory i jako dodatek do innych owoców. Pigwa w połączeniu z innymi owocami nadaje przetworom lekko kwaśny wyrazisty smak. Ponadto owoce pigwy mogą służyć do żelowania konfitur, ponieważ to właśnie pektyny mają taką właściwość.


JEŻYNY
Mają wysoką wartość leczniczą i spożywczą. Do celów leczniczych stosuję się owoce, liście, młode pędy, płatki kwiatów, łodygi i korzenie rośliny. Liście jeżyny mogą być pomocne przy grypie, przeziębieniu, w chorobie reumatycznej, w chorobach żołądka i jelit, w walce z chorobami skóry, w przypadku przewlekłych zapaleń błony śluzowej, kiedy w przewodzie pokarmowym nadmiernie rozwija się flora bakteryjna i pojawiają się skłonności do wzdęć oraz biegunek. Jedną z zalet jeżyn jest fakt, iż zawierają one cenne antyoksydanty, czyli substancje, hamujące procesy starzenia się organizmu i są uznawane za ważny element profilaktyki chorób nowotworowych. Wyciąg z jeżyn zalecany jest w przeziębieniach jako środek wykrztuśny, oraz stanach gorączkowych. Owoce jeżyn są stosowane w diecie dla dzieci, mają właściwości regulujące trawienie, wzmacniające i uspokajające. Posiadają właściwości lecznicze ściągające, przeciwbiegunkowe, przeciwbakteryjne, przeciw­zapalne, moczopędne, poprawiające przemianę materii. Owoce jeżyn poleca się w leczeniu anemii, w celu regulacji pracy przewodu pokarmowego, w okresie rekonwalescencji po ciężkich chorobach. Zmniejszają one kruchość naczyń krwionośnych, poprawiając ukrwienie oczu i polepszając jakość widzenia. Owoce jeżyny zawierają antocyjany i garbniki, które posiadają działanie bakteriobójcze i własności antybiotyczne. Jeżyna reguluje przemianę materii, działa wykrztuśnie oraz moczopędnie. Sok z owoców jeżyn działa przeciwgorączkowo. Herbatki z owoców i liści mają działanie wzmacniające organizm, działają uspokajająco. Jeżyny zawierają między innymi cukry, kwasy organiczne, prowitaminę A, witaminy z grupy B, B9, witaminę C, pektyny, garbniki, flawonoidy, kwas cytrynowy, barwniki antocyjanowe, związki mineralne potasu, wapnia i magnezu. Dzięki pestkom mają sporo błonnika i podobnie jak maliny, są dobrym źródłem miedzi i żelaza. Jeżyny ze wszystkich owoców zawierają najwięcej witaminy E, zwanej witaminą młodości. Odwar z liści działa napotnie, stosowany jest w przeziębieniu i anginie. Przynosi ulgę w przypadku nieżytów górnych dróg oddechowych. Ten sam odwar leczy również krwawą biegunkę. Sok z jeżyn działa również napotnie i wykrztuśnie. Zalecany jest więc przede wszystkim w przeziębieniach oraz stanach gorączkowych.